Мудрамер [Мікалай Матукоўскі] (fb2) читать постранично, страница - 2

хутка дайшло да трэцяга паверха?.. Вось гэта якраз і наводзіць мяне на думкі… Значыць, так. Слухайце мяне ўважліва і пастарайцеся нічога не пераблытаць. Выклікайце ў такой паслядоўнасці… Спачатку следчага па асабліва важных справах. Няхай ён прычыну знойдзе. Затым міліцыю, а потым пажарнікаў. (Паклаў трубку.) Усё, Нюрачка. Астатняе развязі маім намеснікам. Зараз без пяці дванаццаць. А прыём назначан на дванаццаць. Колькі ў нас сёння запісалася?

Нюра. Сёння мала. Чатыры чалавекі.

Вяршыла. Добры сімптом. Хто? Па якой справе?

Нюра (зазірнуўшы ў сваю запісную кніжку). Крутая Ніна Іванаўна. Дырэктар фабрыкі лёгкага і сярэдняга адзення.

Вяршыла. Ясна. Зацвердзіць новыя мадэлі.

Нюра. Загуменная Кацярына Антонаўна. Пенсіянерка.

Вяршыла. І тут ясна. Павялічыць пенсію…

Нюра. Ды не. Хоча пагаварыць з вамі аб парушэнні сацыялістычнай законнасці.

Вяршыла. Во пенсіянеры пайшлі! Контрразведка! Усё бачаць, усё ведаюць! Далей хто?

Нюра. Залівака Іван Пятровіч. Вынаходнік.

Вяршыла. Чакай, чакай… Хтосьці штосьці мне пра яго гаварыў. А вось хто і што — не памятаю.

Нюра. І апошні, Мурашка Мікалай Ягоравіч.

Вяршыла. Хто? Адкуль?

Нюра. Ні хто, ні адкуль — не гаворыць.

Вяршыла. Ну, хоць з якой галіны? З якога горада?

Нюра. Гаворыць, што ўсё скажа толькі вам.

Вяршыла. Не падабаецца мне гэтае інкогніта! Вось з яго давайце і пачнём. Папрашу цябе, Нюрачка, запісваць нашу размову.

Нюра. Добра, Віктар Паўлавіч…

Выходзіць, штурхаючы перад сабой столік з дзвюма папяровымі гарамі.

Першая тэлефаністка. Я ж вам сказала… Ён заняты! У яго сёння прыёмны дзень… Не ведаю… Пазваніце ў канцы дня.

Другая тэлефаністка. Хто? Хвілінку… Віктар Паўлавіч, здыміце ВЧ.

Вяршыла (зняўшы самую вялікую трубку самага вялікага тэлефона). Вяршыла слухае… А!.. Гэта ты, пагарэлец! Прывітанне! Ты на маім месцы пасядзеў бы!.. Тут, браце, такія пажары!.. Ну і добра, што згарэў!.. Цьфу! Я хацеў сказаць: вельмі дрэнна, што згарэў. У яго дзвесце мільёнаў таваразвароту… А пры чым тут я? Рэкамендацыю на тушэнне пажару я выдаў… (Да другой тэлефаністкі.) Зіна! Праз колькі мінут мы выдалі рэкамендацыю на тушэнне універмага?

Другая тэлефаністка (зірнуўшы ў запісы). Праз пятнаццаць мінут…

Вяршыла. Ну вось!.. Рэкамендацыю на тушэнне пажару мы выдалі вам праз пятнаццаць мінут. Пасля таго як атрымалі сігнал трывогі. Ты калі-небудзь вырашаў справы за пятнаццаць мінут?.. Ну, хіба я вінаваты, што следчага па асабліва важных справах не аказалася на месцы? Няхай сядзіць там, дзе яму належыць сядзець!.. Разбірайся, браце, са сваім універмагам сам! Сам падпаліў, сам і тушы!.. Ды не, гэта я так жартую… А пры чым тут боцман?.. Будзь здароў! У мяне прыёмны дзень.

Уваходзіць Нюра, за ёю — Мурашка з вялікім чамаданам.

Мурашка (сарамліва і баязліва, яшчэ ад парога). Добры дзень вам!

Вяршыла. Добры дзень. Праходзьце. Сядайце.

Мурашка ідзе з чамаданам і, чырванеючы ад няёмкасці, садзіцца на самы ўскрайчык крэсла каля міністэрскага стала. Чамадан ставіць каля ног.

Вы сюды адразу з поезда?

Мурашка. Не…

Вяршыла. А гэта? (Паказвае на чамадан.)

Мурашка (сарамліва). Тут… маё вынаходніцтва…

Вяршыла. Такое вялікае?

Мурашка. Ага… Такое…

Вяршыла. Значыць, вы таксама вынаходнік?

Мурашка. Ага. Таксама.

Вяршыла. Прозвішча? Імя? Па бацьку?

Мурашка (хуценька ўзняўшыся з крэсла). Мурашка… Мікалай Ягоравіч. Вы можаце проста, па прозвішчу…

Вяршыла. Вы сядайце. У нас такі парадак. Нюра, ты пішаш?

Нюра. Пішу, Віктар Паўлавіч.

Вяршыла. Колькі вам гадоў?

Мурашка (прыўзняўся з крэсла). Пяцьдзесят два…

Вяршыла. Сядайце, сядайце!.. Даруйце за фармальнасці. Але мы вядзём сацыялагічнае даследаванне. Хто і на што скардзіцца. І ў каго больш скаргаў — у старых ці ў маладых.

Мурашка. Ага… Я разумею.

Вяршыла. Адукацыя?

Мурашка (узняўшыся, сарамліва). Незакончаная вышэйшая…

Вяршыла. А калі больш дакладна?

Мурашка. Тры курсы політэхнічнага…

Вяршыла. Вы сядайце, сядайце. Што ж вам перашкодзіла, Мікалай Ягоравіч, закончыць поўны курс? Вы ж былі ўжо, калі можна так сказаць, на фінішнай прамой!

Мурашка (зноў узнімаецца). Захапленне…

Вяршыла. Сядайце. У нагах праўды няма. Ох, жанчыны! Колькі яны падножак нашаму брату даюць!

Мурашка. Ды не… Я захапіўся вынаходніцтвам.

Вяршыла. І што ж вы вынайшлі, Мікалай Ягоравіч?

Мурашка (узнімаецца і падае міністру паперу). Спачатку прачытайце вось гэта…

Вяршыла. Што гэта? Анатацыя?

Мурашка. Не… Даведка аб стане майго здароўя…

Вяршыла. А навошта яна мне? Вы ж, спадзяюся, не ў касманаўты прыйшлі запісвацца? Я не доктар.

Мурашка (просіць). Я вас вельмі прашу! Прачытайце!..

Вяршыла. Навошта?