Добры анёл беларускасці [Штрыхі да партрэта Ніны Іванаўны Гілевіч] [Ніл Гілевіч] (fb2) читать постранично, страница - 27

што Ніна Іванаўна ў інтымных адносінах была звышсарамлівая, ніколі ні разу яна не дазволіла сабе нічога такога, што магло б сказаць аб недастатковай сарамлівасці. Нават слова, якое штодзённа вымаўляюць мільёны мужчын і жанчын, яна не вымаўляла. Лічыла, мабыць: хай яно лепш застанецца не вымаўленым, яно будзе больш значыць, будзе мець непараўнана большую сілу. Выпушчанае з сэрца, яно можа страціць той чар таямнічасці, што робіць яго толькі тваім і неадольным, непераможным, несмяротным. Скажу тое, што, можа, было б і не след казаць, што было б лепш панесці з сабой у магілу як даверанае толькі мне, на што ніхто іншы не мае права. Але тады яе партрэту не будзе хапаць самай галоўнай вызначальнай крэскі. Дык вось: за ўсё жыццё Ніна Іванаўна напісала мне толькі адно любоўнае пісьмо. Толькі адно. За ўсё жыццё. Але затое якое пісьмо! Наўрад ці хоць адзін паэт у свеце атрымліваў такое. Сталася гэта яшчэ да жаніцьбы, калі Ніна Іванаўна працавала ў Кузьмінскай школе. Мы дамовіліся, што лісты да мяне яна будзе, дзеля пэўнасці, прысылаць не на інтэрнат, дзе я па-ранейшаму жыў, а на пошту «Да запатрабавання». Я пісаў ёй досыць часта (шматслоўна, узнёсла, эмацыйна аж да экзальтацыі), а адказу на мае любоўныя пасланні — няма і няма. Ні слыху, ні дыху. Але месяцы праз два, калі ўжо сабраўся ехаць туды высвятляць, што сталася, — атрымаў доўгачаканае. З нецярпеннемтам жа, ля ваконца, ускрыў куперту. I дастаў складзены напалам аркушык. I разгарнуў. I прачытаў. Знаёмым размашыстым почыркам было напісана... Зрэшты, падам змест яе пісьма цалкам, яно заслугоўвае гэтага. «ДАРАГІ МОЙ НІЛ!» I ўсё. I ўвесь тэкст. Тры слоўцы. Подпіс: «Ніна». I дата: «10.12.56». Спачатку нават падумаў, што ў куперце, відаць, застаўся яшчэ адзін аркушык. Не, нічога больш няма. Прызнаюся, не адразу расшалопіў, якое вялікае, якое змястоўнае любоўнае пасланне я атрымаў. Як шмат яна сказала ў гэтых трох словах — і пра сябе, і пра мяне, і пра многае-многае іншае. Ды і ў вялікай паэме, бадай, не скажаш столькі.

Праз усё жыццё самае галоўнае яна мне гаварыла адной геніяльнай рускай песняй, дакладней—рамансам. У апошнія гады, як правіла, у выкананні Ганны Герман. Калі б ні злавіла па радыё гэты твор — уключала прыёмнічак на ўсю катушку, каб пачуў у сваім пакоі і я. Ведала, што я абавязкова зараз жа прыйду. Ніколі не было, каб я не прыйшоў. I мы слухалі разам. I калі заціхаў дзівосны нябесны голас спявачкі — доўга маўчалі.

Цяпер я слухаю, калі пашанцуе, гэты найсветлы гімн вернасці адзін. I заплюшчваю вочы, і бачу яе — бачу, як яна, гледзячы кудысь далёка-высока, уся святлістая, мройная, шчаслівая, паўтарае моўчкі несмяротныя радкі.

2006-2007