Блакітны зніч [Лірычнае] [Янка Брыль] (fb2) читать постранично, страница - 3
[Настройки текста] [Cбросить фильтры]
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- . . .
- последняя (22) »
* * *
Няўжо мы ўсе панараджаліся, жывем дзеля таго, каб паміраць? Наіўна простае, глыбока страшнае i крыўднае пытанне. А вечарэе ў зялёным навокал спакойна i светла.* * *
Яшчэ не пачаты чытаннем, a ўжо прыемна густы ды важкі зместам рукапіс, ці то надрукаваны на машынцы, ці то набраны ў друкарні, i так, i так пададзены акуратна, з'явіўся па законах сну невядома адкуль, неабвержна ўпэўнены, што ён належыць мне, што гэта мой водгук на папярэдні кароткі запіс пра страх i крыўду смерці, водгук разважліва аб'ектыўны, аптымістычна спакойны. I я з тым сваім водгукам згодны, толькі да слоў глыбока страшнае дадаў i крыўднае. А так што ж — адчулася яно тады міжволі, шчыра, такога не прыдумаеш, каб па-сапраўднаму забалела... Уключыў святло, праверыў час, каля трох, i далей ужо не заснуў.* * *
Напрадвесні Валодзя Ягоўдзік прынёс мне кнігу-альбом з прыязным аўтографам ад мастака Івана Рэя, прадстаўніка маладзейшага пасляваеннага пакалення заходнікаў i нагаварыў многа пахвальнага пра гэтага сціплага, таленавітага чалавека. Валодзем я перадаў Рэю свае «Сцежкі, дарогі, прастор» i ўступнае прывітанне. Ён пазваніў мне, мы добра пагаварылі, у тым ліку i пра будучую сустрэчу... А тут ён — бачу ў газеце — узяў ды памёр... Чытаючы добрае пра яго, сумна пашкадаваў што нават не пабачыліся, а магло ж быць i яшчэ адно збліжэнне...* * *
З узгорка — шырокі, далёкі агляд вялікіх прыгарадных могілкаў. Акіян пірамідак, якіх раней было больш, чым крыжоў i крыжоў, якіх з кожным годам усё больш ды больш... Зрэшты, што ix лічыць, хто ix злічыць?.. Неабсяжнасць панурага суму. I цяжкая думка, што безліч смерцяў — гэта не проста зыходы ў нябыт, не бясконцыя змены людскіх пакаленняў але зыходу, змены ў пакутах, — ix незлічоная, неўявімая разнастайнасць... Помніцца гэты агляд з узгорка, гэтыя думкі з таго асенняга дня, калі мы, групка i родзічаў, i сяброў, чакалі пахавальнікаў да ямы i труны Анатоля Вялюгіна. Здаецца, не запісана яно, хоць i ўспаміналася за сем гадоў неаднойчы...* * *
«Ну i памрэш, i свету гэтым не абновіш!..» Раптам успомнілася i такая народная мудрасць, згода з тым, што i было, i будзе.* * *
Прыязны журналіст даў мне зняты ім з дыктафона тэкст майго ненапісанага выступлення на адкрыцці апошняга, нечарговага з'езда Саюза пісьменнікаў. Запіс з пэўнымі пропускамі, дзе хлопцу дрэнна пачулася, які мне прышлося падцыраваць сям-там па памяці. Слова тое, як i некаторыя іншыя выступленні, з нейкіх «вышэйшых» меркаванняў, не друкавалася нават у «Літаратуры i мастацтве», i таму захацелася даць яго тут, «лірычным запісам». «Дарагія сябры! Друкавацца пачаў я напрадвесні трыццаць восьмага года, у віленскім «Шляху моладзі», у Саюз пісьменнікаў прыняты вясной сорак пятага, першы зборнік апавяданняў выйшаў у канцы сорак шостага. Дзіўна i ледзь не смешна бывае, колькі пражыў перажыў!.. Збоку можа лічыцца, што ўсё было ў асноўным гладка, але ж гэта не так. Выпрабаванняў хапала. Выпрабаванні некалькімі дыктатурамі рознага кшталту i калібру. Выпрабаванні яўным i тайным кіраўніцтвам, цэнзурай, якая называлася «галоўлітам», i рэдактурай, якая была па сутнасці цэнзурай, часамі нават больш паспяхова замяняла яе. Было сякое-такое выпрабаванне славай i адносным дабрабытам, які апраўдваўся не творчымі заслугамі, а меркаваннямі іншага характару. Словам — хапала ўсяго. Сёння ў нас зноў жа выпрабаванне, можна сказаць, вялікае выпрабаванне нашай жыццяздольнасці, патрэбнасці народу-чытачу. Калі было горш, калі будзе яшчэ горш — невядома. «Давлеет дневи злоба его» — даўно i мудра сказана. Што я вынес за такі немалы час прысутнасці ў роднай літаратуры, што самае надзейнае, галоўнае для пісьменніка? Гэта радасці творчыя, радасці барацьбы за сумленнае слова, радасці за поспехі сяброў i ўсёй нашай літаратуры. Усё іншае абцярушылася, асыпалася, адышло ў нябыт. Мы бачым, як адбываецца пераацэнка вартасцей, як нешта адыходзіць бясследна, а нешта застаецца нацыянальным здабыткам i скарбам. Вельмі прыемна, што літаратурай у нас цяпер- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- . . .
- последняя (22) »
Последние комментарии
1 час 10 минут назад
1 час 18 минут назад
1 день 12 часов назад
1 день 16 часов назад
1 день 19 часов назад
1 день 20 часов назад