Зялёны Луг [Барыс Мікуліч] (fb2) читать постранично, страница - 4
[Настройки текста] [Cбросить фильтры]
На Ганчыным падворку штодня гучыць музыка. Гукамі сякер і піл пачынаецца яна раніцай, а тады, калі сонца з захаду коса кладзецца на пагорак, тады грае баян. І збіраецца сюды моладзь. Ваенком Харчанка паехаў, загадаўшы чарняваму гарманісту Юрку Чарнушэвічу будаваць старой хату. Некалькі дзён у сяле была і машына, на ёй вазілі лес. Пагаварыўшы з гаспадарамі, «часовы старшыня» Тамаш прыйшоў у дапамогу да трох ваенных і прывёў з сабой яшчэ двух цесляроў. Яны пачалі рубіць хату, а шафёра ад гэтай работы вызвалілі — ён згадзіўся вазіць лес і для іншых пабудоў. Работа закіпела яшчэ больш суладна тады, калі — спачатку жартам, а потым усур’ёз Юрка сказаў дзяўчатам і хлапцам, што граць дарма не будзе. І павялося так, што адвячоркам прыходзіла моладзь, трохі рабілі, — хто бервяно абчэша, хто мох перабярэ, глядзіш — і зроблена работа. «Усенародная будоўля»! — падміргваў Ганне чорным вокам Юрка і гучаў баян яго амаль штовечар. Да сенакосу паставілі хату, накрылі яе пакуль што драніцамі, пачалі складаць хлеў, але тут старая ўсхвалявалася.
— Досыць, Юрачка, досыць! Асака стаіць сцяной, трэба касіць. Досыць мне і гэтай дапамогі. Няхай мужчыны косяць! — казала яна.
Доўга не згаджаўся Юрка, але нарэшце Ганна пераканала яго, што ўсё зроблена як мае быць, а тут яшчэ і Тамаш уставіў слова: галоўнае зроблена, а маленькія недаробкі як-небудзь паміж справай з рук збудзем.
— Добра, матка, няхай будзе па тваім, — з лёгкай рукі ваенкома Харчанкі так клікалі Ганну цяпер усе.
І зрабілася ціха на пагорку. Па новай хаце, па чыста падмеценаму дзядзінцу, да скляпка і невялікага хляўка ходзіць Ганна і прыслухоўваецца да гукаў баяна. Ціхі вечар апускаецца на зямлю — птах з сінімі крыламі. Юрка Чарнушэвіч грае каля хаты Шаршнёў. Там і моладзь сабралася. Ганна разумее, што яму — маладому — куды цікавей сядзець побач з прыгожай Агатай, чым з ёю, але старая ніяк не можа зрабіць так, каб непрыхільнасць да Шаршнёў канчаткова знікла з яе думак. Назаўтра Юрка ад’язджае ў раён. Яны, прыгожыя, многа зрабілі: пабудавалі хату старой, падсабілі многім прывезці лесу, скончылі крыць страху Шаршню, нарэшце, аж тыдзень касілі на калгаснай сенажаці. Ганне хацелася, каб апошні вечар хлопцы правялі ў яе, але хіба яна магла спаборнічаць, — так яна і падумала, — стаць побач з маладымі. І зноў туга агарнула яе. Яна засвяціла газоўку, на новы стол паклала Антонавы паперы, фотакартку, ордэны, і ціхія слёзы пабеглі па шчоках.
А тым часам, над ракой, Юрка стаяў з Агатай. Баян ён аддаў тутэйшаму хлопцу, які так-сяк умеў граць вальсы і полькі, і пад гэтае гранне цяпер у Шаршнёвай хаце гуляла моладзь. Юрка ўзяў Агату за руку, яна не пярэчыла, а калі наважыўся пацалаваць — ухілілася, моцна рукой упёрлася ў грудзі, ціха засмяялася, і смех сведчыў — не пацалуеш, калі не захочу.
— Чаму, Агата? — аксамітным шэптам пытаецца хлапец. — Чаму адсоўваешся?
— Паедзеш — забудзешся, навошта? — пытаннем жа адказала яна.
— Не верыш, значыць?
Агата як бы жартам, але моцна адпіхнула яго ў грудзі і з срабрыстым смехам знікла ў сінім змроку. Гэты смех — агністы след ад падаючай зоркі. Юрка падаўся за ёй, але ісці ў тлум хаты, дзе ліха танцавала моладзь, не хацелася, ён закурыў і стаў ля плота. Адсюль яму былі відаць асветленыя дзверы хаты, у хвалістым святле іх узнікалі і праносіліся імклівыя пары, часам іх захінала шырокая постаць хлапца, які выходзіў на дзядзінец. Надта дрэнна граў вясковы хлапец на яго добрым баяне — аднастайна, на двух-трох галасах, Юрка ўсміхнуўся гэтаму гранню, але ўсмешка не адагнала лёгкага суму, які раптам агарнуў яго, а толькі як бы зрабіла гэты сум больш выразным. Сочачы за асветленым экранам дзвярэй, ён, аднак, бачыў зусім іншае — бачыў тое, што паказваў экран сэрца. З вобразнай выразнасцю ішла чарада думак, то сённяшняе, то недалёкае мінулае.
Ён успомніў, як прыйшоў у родную вёску з вайны, гэта было месяцы тры таму назад. Жудасная пустэча сустрэла яго, страшная самота падказала: вось за што я змагаўся, вось за што паранены... Звычайная, але заўсёды жудасная гісторыя: хата спалена, сям’я закатавана немцамі. Суседзі яго запрашалі, частавалі, спачувалі, але ён ужо ведаў, што для яго не скончылася цяжкая дарога вайны, у канцы якой мірсціўся бацькаў дом, яго няма, ён ведаў, што ён не застанецца на гэтых руінах, а пойдзе адсюль.
Капітан Харчанка даў некалькі даручэняў і адно з іх было вось гэта — пабудаваць старой Красуцкай хату. Ён выканаў і гэтае даручэнне, але цяпер чамусьці яго не гнала ў раён, каб адтуль ехаць на новае месца. Чаму? Пары кружацца, смех звініць, мігцяць, быццам маленькія зоры, агні прыгорка. Сіняя ноч стаіць у
Последние комментарии
5 часов 18 минут назад
19 часов 12 минут назад
20 часов 45 минут назад
1 день 38 минут назад
1 день 43 минут назад
1 день 6 часов назад